Anemi Nedir ve Çeşitleri Nelerdir
RBC: kırmızı kan hücreleri
Anemi, vücutta kırmızı kan hücrelerinin (RBC) seviyesi çok düşük olduğunda meydana gelen yaygın kan hastalıklarından biridir. Bu, sağlık problemlerine yol açabilir çünkü RBC’ler vücut dokularına oksijen taşıyan hemoglobin içerir. Anemi vücut organlarında iştahsızlık ve stres dahil çeşitli komplikasyonlara neden olabilir.
RBC’lerin Yıkımı Yüzünden Oluşan Anemi
Anemiye neden olan asıl üç vücut mekanizması:
RBC’lerin aşırı yıkımı
Kan kaybı
RBC’lerin yetersiz üretimi
Anemi; kalıtsal hastalıklar, beslenme problemler (demir ya da vitamin eksikliği gibi), enfeksiyonlar, bazı kanser türleri ya da ilaç veya toksine maruz kalmaktan kaynaklanabilir. Hemolitik anemi (“hemo” kan anlamında, “lytic” yıkım anlamındadır) kırmızı kan hücreleri erken yok edildiğinde meydana gelir. (RBC’lerin yaşam süresi 120 gündür. Hemolitik anemide daha kısa yaşam süresine sahiptirler.) Ve kemik iliği (yeni kan hücreleri yapan kemiklerin içindeki yumuşak, süngerimsi doku) basit olarak yeni hücreler için vücudun talebine ayak uyduramaz. Bu çeşitli sebeplerden olabilir. Bazen, enfeksiyonlar ya da bazı ilaçlar- antibiyotik ya da antiseizure ilaçlar sorumludur. Otoimmün hemolitilik anemi olarak bilinen, bağışıklık sistemi onları yabancı işgalcilere benzetir ve yok etmeye başlar. Diğer çocuklarda kırmızı kan hücrelerindeki kusur kalıtım yoluyla geçer. Yaygın kalıtsal hemolitik anemi şekli sickle hücre anemisi, talasemi ve glikoz-6-fosfat dehidrojenaz eksikliğini içerir.
Orak hücre anemisi: Kafkasyalı, Suudi Arabistanlı, Hintli ve Akdenizli soyları etkilemesine rağmen Afrikalı insanlarda en yaygın bulunan kalıtsal aneminin şiddetli bir şeklidir. Bu durumda, hemoglobin anormal orak şekillerinde gerilmiş kırmızı kan hücreleri oksijenlerinden vazgeçtiğinde uzun çubuk şeklini alır. Bu RTC’lerin erken yıkımına yol açar, kronik olarak düşük hemoglobin seviyesi ve hem ağrı epizotları hem de vücuttaki hemen hemen her organ sistemini etkileyebilen problemler yinelenir. Her 625 Afrikalı-Amerikalı çocuk arasından 1’i aneminin bu şekliyle doğar.
Talasemi: Anormal ve kısa yaşayan RBC’lerle görülen genellikle Akdeniz, Afrika, Güneydoğu Asya soyundan insanları etkiler. Talasemi başlıca RBC’ler hızla yok edildiğinde ve demir deriye ve hayati organlara bırakıldığında şiddetli anemi şekli olan Cooley’nin anemisi olarak da adlandırır. Talasemi ikincil olarak yalnızca hafif anemiyi içerir ve minimum kırmızı kan hücreleri değişir.
Glikoz-6-fosfat dehidrojenaz (G6PD) eksikliği: Çok az kişide bulunmasına rağmen en yaygın olarak Afrika soyundan erkekleri etkiler. Bu durumda RBC’ler ya yeterli G6PD enzimini yapamazlar ya da üretilen enzimler anormaldir ve çalışamazlar. Bu eksiklikle doğan birileri enfeksiyon olduğunda, bazı ilaçlar alındığında ya da belirli maddelere maruz bırakıldığında, vücudun RBC’leri fazladan stres çekerler. Onları koruyan G6PD yeterli olmazsa kırmızı kan hücrelerinin çoğu erkenden yok edilir.
Kan Kaybı Yüzünden Oluşan Anemi
Kan kaybı da anemiye neden olabilir. Yavaş, uzun süreli kan kaybı örneğin bağırsak iltihabı hastalığından (IBD) bağırsak kanaması ayrıca anemiye neden olur. Anemi bazen genç kızlarda ve kadınların ağır menstrüal periyotlarından kaynaklanır. Bu faktörlerin herhangi biri ayrıca vücudun demir ihtiyacını arttıracaktır, çünkü demir yeni RBC’ler üretmek için gereklidir.